Ojanna sajan derres. Angenna sajan tandhes. Aengnga atampessan ka amperra barung. Sengko' jeng-manjeng e padduna lencak. Terro toju'a sakeng sanggerra cora'na la teppo kabbi. Becca pole. Tadha' oreng laen gun aba' se ngong-lengngongan kadibi'. Adhante' ojan. Adhante' terranga ojan. Mon terros mangkat paggun kepor. Ja' ta' ngangguy mobil. Ta' andhi' mobil. Asapedha'an. Ta' nyambi jas hujan. Ya pele'enna kodu ngaop mon terro ta' bacca'a kepor. E ate gun akarettek, mandar tadha’a kelap bai. Sengko' paleng tako' mon ka kelap. Apa pole pas nengneng kadibi'an. Palang onggu. Tako' onggu. Ngetek onggu.
Edhante' sajan derres. Asandhakep marga cellep. Ngabassagi jam e lengngen la para' Magrib. Ja' senga'a ta' ojan. Ta' ondhem. Langnge' sateya teppa'na bur-leburra. Abarna mera. Mera mo-semmo koneng. Lebur ka pangabasen. Apa pole pas eyabas dhari penggira tase'. Sajan atamba leburra. Apapole naleka ngabasagi abareng Mekar. Yaktena lengkap samporna leburra.
"Wuss...."
"Apa pera' se ekabangen...."
"Ma' cora' dhapa' man-dha'emman. Ja' rengan ngaop pas pekkeran san-kasanagi." Aba' manglo dibi'. Manglo aba' dibi'. Aba' dibi' se abanta kareppa dibi'.
Pajat enga' reya mon teppa'na nengneng kadibi'. Pas jan-ojan pole. Pekkeran ampo san-kasanagi. Ajalan leng-ngaleleng. Etamba pajat teppa'na taresna ka settong oreng. Sajan daddi se abungleng. Alengleng. Possa' e cetak ta' kaparan.
"Areya se nyaman giba noles. Toles bai ma' le ta' elang. Eman tombuna pekker mon pas etorot car-lalacer. Bali' papolong. Pasettong daddi tolesan se agantong. Laggu' otaba sadhumalem kenneng baca pole. Kenga'e pole. Bi-lebbi ebaca oreng laen. Tantona lebur parana." Abanta dibi' sambi ngala' hp se badha e kapengnga jaket. E kapeng dalem. Banne se e lowar. Mon se e lowar kene'. Ta' buwa' mon e esse'e hp. Tako' gaggar mon teppa'na ajalan. Ta' andhi' pole. Ta' kera neggu' hp pas.
***
Mon se'-rese' bu'u'. Tek-karettek kene' biyasana serra'. Areya la dhari gella' gi' paggun. Ontong buru eparenge terrang sakejja', daddi ngenneng mole. Ja' senga'a ta' terrang sakale alamat sampe' malem. Reya' la para' isya' gi' paggun ta' mare ojanna. Ja' senga'a reng nanges areya dala kerreng aeng matana. Dala gemmet. Dala tadha’ se ekatangessa. Dhari abidda. Pojur tadha’ reng nanges dala abit. Dhuli epabunga pole bi' se Kobassa. Dhuli epanemmo jalan kalowar ka'angguy agella' pole. Nyarngenge pole. Gi' korang apa Guste Pangeran ka kaodhi'anna manossa. Sakeng manossa sokkorra tadha’. Se paddhang namong koranga malolo. Ya, aperreyan tama' jat. Agabay ate aromasa korang terros. Aromasa ta' cokop terros.
"Baramma, burung ya se akompolla malem sateya?" Sahrum nelpon.
"Ta' tao, ya. Ta' kera pola. Oddi tanya'agi ka Salamet!"
"Enja' polana ojanna eya' ta' ambu sakale. Molae gella' ta' re-mare."
Malem sateya badha parkompolan. Akompolla dat-ngodhadan sa-RT. Terro mabadha'a ziarah wali ca'na. Mabadha'a kas. Nyempenna sabban menggu. Pongpong gi' padha giyak esanggubi sakale. Bur-lebur. Nabang kompak. Ban pole kegiatan se erencana'agi bagus. Daddi ta' kera etola'. Paggun mayu.
Pangarana akompolla e tang bengko. Tape e romana Salamet teppa'na badha salametan. Nyalameddi somorra polana metto. Samenggu ri'-bari'na ngebbur. Alhamdulillah aengnga santa'. Nyaman. Kenneng enom. Daddina asalamet. Ekala' mare Magribba gi' buru. E dhinna' lakar pajat kapra, mon badha pa'-apa'an paggun amet-salamet tekka ca'-oca'an nase' sapereng tompang sekkol ban tellor saseba'. Ebacae patteha. Baroka duwana eyatorragi ka bangaseppo se la badha e alam kobur. Pangarep samoga Pa'-napa'a se ekaolle daddiya sango kaberkatan.
"Enja' tolos ca'na Salamet, Tar...."
"Sengko' nelfon gi' buru. Ca-kanca mare e hubungi kabbi ca'na la. Siap kabbi."
"Ya, la mon enga' jareya. Sengko' abajanga gallu. Owa' e langgar la adan."
Mare mate'e telfon dhari Sahrum. Gasek sengko' jaga dhari toju' pas mangkat ka langgar.
***
"E bilugan bara' lao'na lampuna mate gi, Ma'?"
"Mate, Cong. Abit la. Ta' egante'e gi' bi' pamarenta."
"Adha' petteng calemotan. Se theng-gantheng, ya gun pamarenta'an."
"Nambu nyambi senter neka...."
"Ya, Cong... Ma' le ta' tatandhung sokona. Ban pole sateya ca-bacca tana. Tako' badha pan-apan."
Odhi' e kampong pajat ta' padha ban e kotta. Tekka rekong torkadhang ta' tao ja' aserroa ka sapa. Lorong se alobang, lampu jalan se rosak. Ya gun etarema. Malarat se ebecce'a. Abit se epateppa'a. Ya, nyamana bai e kampong. Pamarenta pusat rangrang se mareksa'a ka kampong. Daddina dina torot tekka talpos. Nyamana gun aspal. Batona paggun tol-ngantol. Torkadhang masyarakat dala jubet dibi'. Naleka nompa' sapedha tako' labu. Daddina sombangan sarida'na. Ajuwal berras eporop semmen. Alepa'a lorong.
Man Sumo biyasana se lako giyak ngajak ga-tatangga. Naleka ngabasagi lorong la enga' jalanna jaran, otaba badha galadhak se rosak, lampu jalan se ta' epatepa'. Man Sumo ampo ngoca', "Mayu kana' daddi pamarenta sekaligus rakyat , lu...."
"Makalowar biaya dibi', pas alako dibi'. Haha... Haha..."
"Areya mon etorot, cora' bannya' se maso' ka masake'. Labu kabbi, otaba mon malem pas tapalang badha olar. Buddhu."
"Dina mayu juwal berrassa. Sombangan sakone' ebang. Ka'angguy mateppa' lorong."
Badha palangnga pajat odhi' e kampong, torkadhang ta' sakone' anggaran pamarenta se ta' eguna'agi sabendherra. Dana pembangunan se gun ta' etemmo konco' bungkella. Ella repot pajat. Pas eyanggep apa masyarakat mon enga' reya. Sakalemba' e pekker abanta, "Ba' enga' reya'a kabbi se anyama kampong, ya. Pembangunan se lako malolo monte'. Ja' rengan mon maca dana se dhari pusat cora' ce' rajana ka'angguy pong-kampong. Disa-disa.
"Berarti sapakat, bila mangkatta aziarah ngangguy bus mini se oso'na 21, tape ta' bisa maso' dha' enna'. Nambu dhante' e pintu gerbang lao'." Salamet aberri' tao kasapakatan dhari ollena rembak.
"Kas bakal ekanthang molae menggu dhateng. Paleng sakone'na lema ebu ropea."
"Enggi...." Sakabbi'na ca-kanca salpa', kompak,
ajawab sepa'. Tandha ja' parkompolan la mare, kare se mabacca'a bibir ka kowa
koneng.
Sumenep, 03/02/23
Ajaz Elmazry merupakan mahasiswa pascasarjana UNISMA Malang,
Pegiat Komunitas Gai' Bintang, dan penulis buku Odhi' ban ta-caretana.