carpan: Ejapa

carpan: ejapa mat toyu


Aserro. Atangesan. Aeng matana agalibiran. Posang. Ngalengsang. Toju’ ta’ nyaman. Nengkong. Manjeng. Ta’ nemmo teppa’. Enome aeng. Badan sajan panas. Enome teh paka’, ta’ maso’. Enome aengnga duggan. Ta’ ekarassa. Sossa. Dulla posang. Sossa. Reng-oreng agarubung. Akantha bilis nyeom om-room kakanan. Tape banne tambul. Banne rasol se biasana nase’ atompang ajam guring palappa paleng samporna. Reng-oreng agaribbung polana ngeding ana’na Dulla ekekke’ olar Kaber. Olar se mandi. Olar se pajat babaja bila ngekke’. Se lebbi babaja tantona tolangnga olar bila nyoco’. Bisa nyoco’ polana ecapo’ didda’. Dulla posang. Ngalengsang.

 

Reng-oreng anya-tanya ‘Badha apa?’ ‘arapa’ ban laen samacemma. Kacong ganeko ekekke’ olar Kaber polana nyare tembung[1] se ebateggagi kancana eteppa’na amaen bung-tembungan. Tembung ganeko pajat andhi’na Kacong, ana’na Dulla. Kacong ganeko sabendherra pon ta’ ebagi aen-maenan kaloar roma, balik esoro nenggu tipi, amaen game hapi, tape Kacong ganeko terro along-polonga ban barengnga, ban ca-kancana se lar-nalar ka kajuan, nae’ bungkana accem, nae’ bungkana duwa’, kadhang nae’ ka bungkana monyet, daddina Kacong ganeko terro keya se kaloara dhari romana. Terro taowa ka lam-alaman se badha eseddi’na romana. Terro ajalana ka gar-pagar. Biasana lakar ta’ ebagi ajalanan. Dulla ban binena pajat agasegan ta’ magiyan kaloaran ka kacongnga. Bila Kacong ganeko nolonga berrem, eppa’na otaba emma’na ngoca’ “Jangan, nak. Jijik. Tuh ada banyak ulatnya. Ekaromo’ lala’ cong!” otaba bila entara ka pagar emma’na ngoca’ “Jangan. Ada ular. Ella, cong! Ella! Ella!” ban agasegan abahasa Indonesia. Akadiya. “Jangan” “Bukan seperti itu, nak. Aiii” “Tidak baik sayang…” tor kalemat-kalemat se laen.

 

Sajan molae asakola, Kacong ganeko lebur nolongan plastik se tabuang sarombanan. Kacong ganeko ngoca’. “Ayya esaba’ dhinna’, Ma’!” Kacong ganeko nyaba’ plastik ka tempat plastik se pon esadhiyagi. Karanjang karet. “Ihhhh jangan dong sayang! Gak boleh” sawodda emma’na.


Maos jugan

 

Ta’ dumadiyan. Kacong pon kellas lema’ SDI[2] bannya’ ca-kancana. Kancana amaen gaseng. Amaen leker. Amaen dhako ban laen samacemma. Kacong ganeko gunna nenggu tipi kadibi’an. Namong Kacong ganeko terro keya akompola ban ca-kancana. Settong are Kacong ganeko ekabareng amaen mon ca-kancana. Amaen tembung. E bakto nolong tembung se badha e ombudda ganeko, tanangnga kacong esalbak olar. Kateppadan olar Kaber labing se pajat mandi komandinna. Kacong banne gunna nanges namong ngalakkak pas elang. Saban. Ban taselep. Dulla ngeding serrona ana’na takerjat. Mancal ngone’e ka mor lao’na romana. Bakto Kacong ganeko pon egarebbunge oreng. Emma’na jugan berka’, sampe’ para’ tabarangka’ polana sambi mateppa’ dhung-kodhungnga. (Pojur emma’na guna mateppa’ dhung-kodhung, ja’ senga berka’ sambi mateppa’ genteng, kan ta’ kera bisa. Sajan sara se berka’a). Emma’na aberruy “Kamu kenapa sayang, arapa’ ba’na, cong? Arapa ba’na cong? Baremma pabarasanna jareya cong?” Emma’na bellis. Atanges adharak.

 

“Ba’na jareya ta’ kera  bisa asakola cong. Pasti tertinggal pelajaran kamu, Cong!” reng-oreng nyabbari emma’na Kacong ganeko. Dulla matennang. Abasanna. Namong pekkeranna ngalengsang. Posang. Baremma mon tanangnga ana’na kodhu ketthok sopaja racon, komandin ta’ agalajar dha’ sabadan. Are ganeko bannya’ oreng se nolonge ngosong bakto Kacong ganeko kalengnger. Tamaso’ Monentar, tatanggana Dulla se pon abit ta’ esapa. Sabab Monentar andhi’ otang bannya’ ka pan-barempan oreng. Otangnga monentar cet-nyaretcet dha’ man-dhimman. Otangnga monentar aropa pesse otang pesse saratos ebu, ka Modanna. Ka Mojanna aotang pettong polo lema ebu. Ka Surahwa ballung poloebu. Ka Surahbi tos sagame’. Ka Ji Kamil tello polo lema’ ebu. Ka ma’na Idris aotang embi’ settong ban laen samacemma. pas gi’ odhi’ daddi oreng se ta’ andhi’. Alako pon pal-tapelpal. Sang-tasangsang. Keng gi’ paggun andhi’ otang. Alako bariya ta’ pojur. Ajurung gunna daddi otang. Alako ra-kara gunna kare birsegga. Dhang-sakadhang Monentar entar ka romana Dull aka angguy atanya pesse sabab ana’na badha se ebelliya. Banne pesse se ebagi sopaja daddi otang. Se badha so’-soso’ oca’ bellat se adharis maloka panggaliyanna Monentar. Sampe’ binena Dulla baji’ ban caremmet ka Monentar ban ka binena.

 

E are ganeko Dulla ngabas kalaban mata mandellik, polana ana’na eosong Monentar. Bariya keya binena Dulla. Katon gun ta’ acopa e bannya’na oreng dhari sakeng baji’na ka Monentar.

 

“Pola kalaban engologgagi Ke Malseya, bisa ngorange sake’na…!” oca’na Monentar ka reng-oreng se badha gadhiya. Dulla ngeding ka oca’na Monentar. Matana Dulla mandelik.

 

“Dika taowa nape ka tambana olar. Ma’ ban-saromban acolo’, Nen!”

 

“Dika mateppa’-teppa’ acolo’. Aneko banne meler.”

 

“Dika malae mateppa’, sapa neko ke Malseya? Ngarte ka komandinna olar balekkadan.”

 

“Empon bali’ keba ka masake’ (roma sake’) bain. Pongpong gi’ aban. Malle lekkas etemmo ja’ kodhu epabaremma rowa. Neser. Aneko are pon sajan malem. Kemma ajam gi’ ta’ epakane. Sape gi’ ta’ enome. Adhha padha pekkere. Padha terro odhi’.

 

Iya mas. Harus segera ini dibawa ini.” Ca’na emma’na.

 

“Iya, Memang. Harus dibawa, manna ta’ ras-baras ini.” Dulla makaloar motorra. Eodhi’i. kacong ganeko epaongga. Tan-taretanna noro’ ka kacamadan. Ekeba ka UGD Puskesmas. Ngamar samalem. Kacong pon jaga dhari kalengngerra. Tanangnga se ekekke’ olar sajan bara. Marobuk. Mandhugul. Emma’na sajan rekong. Eppa’ sajan posang. Mon gun pesse gampang. Pesse kare ngala’ ka ATM, sabab eppa’na andhi’ usaha karopok bulung se pon ajalan lancar. Saenggana kare ngantos ollena pesse sabban bulan.


Maos jugan

 

“Ehm… pesse gampang. Kacong nemmo bain se daddiya parkar, se daddiya  ujian odhi’.” Eppa’na leng-neleng ta’ dugga. Ta’ mangga. Ja’ senga aba’na se ekekke’ olar tanto bisa aserro dibi’. Bisa arassa’agi dibi’ sake’na se ekarassa ana’na. Ekeba ka roma sake’ kottha pon mare, tape paggun bain. Katon tadha’ ollena. Monentar salaen nyoro paentar ka Ke Malseya, jugan matabar Ke Bulla (se aslina anyama Kiai Hasbullah keng eolok Ke Bulla, polana ekala’ gampang). tape Dulla paggun ta’ parcaja. Se la ekeba ka roma sake’ kottha gi’ ta’ baras, sajan ekeba ka ke Bulla se gunna sello’ ekabbiyagi. Ca’na Dulla.

 

“Mon ta’ sello’ ya kerres epaleng-neleng. Baremma’a se barasa?”

 

“Ma ta’ ekeba ka sorbaja sakale.

 

“Enggi onggu. Kodhuna ekeba malle lekkas baras. Sapa tao, ca’na se kapodhang!”

 

“Tape masa’ Monentar ta’ bisa nambai bariya. Kan monentar moredda ke Bulla. Ganeka ressana pon andhi’ mon gunna mabarasa olar.”

 

“Dhimma dika tao. Laju maske bula majara mon monentar andhi’ kerres se bisa nyeddhut komandinna olar.”

 

“Aneko masala raja. Se sake’ banne ana’na oreng ban-saromban. Pon nyare san-kassanagi dhukon, dokter paggun ta’ bisa, nape pole gun Monentar, se bannya’ otangnga roa. Bula pojur gunna aotang roko’. Se laen roa na, badha se embi’, pesse. Acaretcedan.” Molae ganeko bannya’ oreng se atotoran ja’ Monentar andhi’ kerres se bisa mabaras komandin olar. Dulla mekker. Arembak ka binena kaangguy madhateng Monentar. Pola daddi barassa.

 

Jangan, Mas! Apa tidak ada jalan lain. Mas masih percaya begituan?

 

“Iya banne nga’ jiya. Sapa tao. Bisa. Kita lupakan dulu siapa Monentar. Barangkali memang menyimpan bukona tamba.”

 

Jaman sudah berubah, Mas. Dunia sudah maju, Mas. Dan Mas masih percaya bahwa gigitan ular, bisa ular bisa ditangani dengan klenek. Banne jamanna, Mas.”

 

“Kamu padhana se ta’ sadar sakale.” DUlla pek-kepeggan. Ta’ ngarte ka binena. Dulla sabban tanggal settong sora maccoe kerres se pajat kalonta kaangguy malaris usahana. Nyonson kerres sabban malem jum’at manes. “Sengko’ entara ka bengkona Monentar. Sengko’ ta’ kera todhus etembang tanangnga Kacong ta’ baras.”

 

“Mas. Percayalah! Gi’ badha bukona tamba. Mon Monentar ta’ bisa mabaras. Mas sajan todhus.”

 

“Todhus dhari apa?”

 

“Kamu mancella’ ka saya? Ka binena dibi’?”

“Ba’na ma’ gun mekkere aba’na dibi’. Ta’ mekkere ana’na. ladina lekka’ todhus. Sanajjan calattong ekaela asalkan kacong bisa baras. Apana pole gun menta tolong ka Monentar. Ma’ kose ra-sara gallu’ ra. Odhi’ ban kamu itu, kose padhana se haram ban along-tolong, along-polong ban tatangga. Padhana se odhi’a kadibi’an.

 

“Mas. Kamu agigir ka binena dibi’ sekarang mas. Kamu mancella’ ka saya sekarang. Hah?”

 

Kita atokar. Anak kita ta’ baras. Mon palang. Kita atokar. Bahkan pas acerrai. Ana’ kita ta’ baras. Kamu gak mikir apa emang gak punya pikiran? Ba’na aromasa mekkere ana’na. badha tamba se semma’, se kare ngolok e budhiyan, pas kamu ngalange. Ba’na mangga ngabas budhu’na dibi’ aro-serroan nga’ rowa. Mangga? Ma’ gun nanges pera’. Bila egiggiri. Lakena kasar. Lake kerras. Toro’ cacana ba’na jare. Ma’ tolos ana’na ta’ nemmo bukona tamba.

 

 

 

Karduluk, Rebba 1442

 

Ngombar e majalla Jokotole



[1] Bola kasti

[2] Sekolah Dasar Islam

Posting Komentar

Lebih baru Lebih lama

Formulir Kontak