CARPAN || ORENG ganeko paggun rerengen ta’ re-mare. Nyala’agi perreng se malang ban dhurina gaggar saromban. Sela gaggar saromban, jeng-manjeng e tengnga jalan. Sambi agusot sokona se ngalocor dhara, oreng ganeko acareta ja’ sokona se ecoco’ e padduna teggal se bannya’ dhadharra perreng, se ta’ ale’-pale’ sakale. Oreng ganeko acareta kalaban dhai se marongo’ ban makomo’ colo’na.
”Huh, empon, ma’ korang ajar bariya dhuri e padduna jalan garowa. Bula se entara ka Ma’na Tukina burung-burung bariya. Ja’ senga bisa, eja-kaja bula paggun ajalan. Tape bila cara neko, dharana laju ngalembak. Bula dibi’ gariming ngabas dharana,” komo’na acareta dhara se saongguna gun nyapcap.
Pan-barampan tatanggana dhateng. Polana oreng ganeko ekakabar ginjat. Ta’ bisa ajalan ecoco’ dhuri. Dharana ngalembak. Lobangnga raja. Ban careta-careta laen se etambai kalaban palappa-palappa se magarimingan reng-oreng. Saengga bannya’ oreng se dhateng kaangguy nyapot.
Maos jugan
- Sanja' Irman Hermawan: Pangarep Taresna
- Jamal D Rahman Maos Carpan
- Cangka Asela
- Warung Maduara, Kenapa 24 Jam
- Duwana Eppa'
Badha se taker matoron so’onanna se aesse aeng. Badha se
matoron palasa. Ambu aedder dagangan. Nyepper sakejja’ polana dhalem settong
taneyan egaribbunge oreng bannya’. Badha oreng se nyaba’ pekolanna ban dhuwa’
renjingnga.
Badha se nyaba’ peltong ban sadha’na polana takerjat nangale e
settong taneyan bannya’ oreng. Bila badha bung-garibbungan pajat makabateran.
Nape pole sampe’ para’ possa’a sataneyan.
Abasanna dhari lowar taneyan pajat sella’ kalaban oreng se
apol-kompol. Padha asandhakep. Akaton dha-padha ngosap dhadha. Notop colo’na
karana ta’ mangga. ”Dhu, ma’ barinto...”
”Buh empon, pajat berrit e padduna teggal garowa. Dhurina bila
nyoco’ ta’ sakera-kera. Sela dhalem, gi’ sake’,” komo’na careta. Bannya’ colo’
se abendherragi dungngingnga.
”Badha nape, gi?” sala settong oreng se aropa’agi tokang
edderra juko’ atanya.
”Mat ecoco’ dhuri, laju ginjat, sambi dhalem, ban lobangnga
raja. Dharana kose ta’ ekenneng tamba’,” settong oreng acareta. Oreng se ecoco’
dhuri ganeko ngadhudhu. Polana dhuri se potong e dhalem sokona gi’ ta’ ekenneng
aju’.
”Dika ajalan baramma, na, ma’ bisa taker potong dhurina?” sala
settong tatanggana atanya sambi matoro’ montengnga ka padduna lencak.
”Enggi ajalan biyasa, kose aothala. Aba’ ajalan pon biyasa.
Ta’ emodhil-modhil. Gi’ palang. Nape pole ja’ senga taker epethal-pethal.”
”Iya palangnga ba’na pajat. Bila aba’ ajalan biyasa, ta’ kose
mosse’, ta’ kose athal-pethal, pas ecapo’ balai, tandhana ba’na pajat palanga.
Ca’na gi’ ta’ eaju’ dhurina ya?” oreng se agentang eattassa lencak ganeko gunna
akepek.
”Aneko gi’ ngantos susterra, ma’ olle eberri’ obat gallu, ma’
olle ta’ sake’ parana bila eaju’.”
”Mangkana gunna ecoco’ dhuri ne’-kene’ la ta’ bisa’a ajalan.
Apana pole sampe’ togel sokona. Bisa keya, keng ginjat. Mangkana oreng reya ta’
usa ga’-masoga’, ga’-magaga’. Pera’ ecoco’ dhuri ne’-kene’, la ne’-marene’,”
reng-oreng se pon nyaba’ montengnga molae gella’ agella’ areng-bareng. Badha se
gunna aonggu’. Tandhana nyerrep ka panggaliyanna.
”Nape pole se ecoco’ soko. Bila sokona se ecapo’, laju empon,
ta’ bisa aguli. Ongguwan neko...”
”Enggi. Lerres.”
E taneyan, reng-oreng pon molae sengset gan sakone’ kalaban
adina pangarep mandara lekkas baras. Se aedder juko’ ngangka’ palasa ban eso’on
pole, bakal nyepper ka ga-tatangga se buru etemmone. Ca’na, juko’na pon bannya’
se korang ban abit ta’ melle juko’ ka tokang edder ganeko. Di dhalem palasana
badha talam. Salaen ajuwal juko’, oreng ganeko ngeba karici’, kepeng, temon,
terrong, ban samacemma.
”Aneka’ kobi gallu, ma’ olle ta’ pae’ dhalem parjalanan.”
”Empon, cokop. Bula molae gella’ banne gunna ngedderragi
juko’. Tape ngedderragi caca. Pon pan-barampan kale eberri’ kobi mon oreng.
Taker sembeng tabu’ bula neko.”
Susterra pon dhateng. Makalowar pakakas kaangguy ngaju’ se
cengkalan ganeko. Tape, susterra bak cengkalan keya. Dhuri ganeko gi’
ethek-guthek. Saengga orengnga ngadhudhu lebbi marenges.
Suster ganeko pas maccowe sokona se balagat ban kandel. Sela
bariya, dhurina nyelket dhalem sokona se epet-leppet. Marena ebaccowe, esunti’
sakone’ pas eaju’ kalaban lekkas, sampe’ orengnga takerjat kalaban ngekke’
bibir babana.
”Buh... Pendhanan nyengnge’. Banne gun nyengnge’. Huuuuh!!!
Aba’ laju maranga’. Senga’, dhuri ganeko badha seherra. Mon rokem se ne’-kene’
ta’ kose matakerjadan kajana aneko. Aneko dhuri carang macem nape, sampe’
mata’latenan. Mon dhaggi’ bisa ajalan, esareya dhurina. Pas etetteya,
enyambiyagiya kapak. Laju ta’ eberri’a asapora dhurina. Dhuri ca’na. Tape kose
nyeksa cara neko,” marongo’na kalowar kalaban colo’ komo’na.
”Se nyamana dhuri mon edidda’ enggi nyake’e. Ja’ rengan dhuri
ta’ minta didda’. Enggi mon oreng se minta didda’, re-mareyanna daddi nyamanna
ka se edidda’, ka se nedda’ enggi pendhanan,” saodda susterra se sakejja’ bakal
mole, marena eberri’ bajaran.
”Buh... Empon, aneko nyeksa parana. Bula nyangka pajat badha
ba’-saba’na dhalem dhuri ganeko. Aneko badanna bula laju maranga’. Ta’ kajana
se biyasana mon ecoco’ carang. Aneko katon pajat esangaja kaangguy bula ma’
olle ta’ bisa ajalan. Ma’ olle ta’ bisa alako. Sela aba’ cara neko, gi’ ta’
ebagiya alako. Sajjana aba’ ta’ epangakana.”
”Ma’ sampe’ taker ta’ bisa ngakan?” Susterra takerjat.
”Mon ta’ alako edhimma olleya se ekabelliya berras jagung?”
”Ca’na bula me’ babajana dhuri ganeka taker mata’ bisa ngakan.
Bula pamet palemana. Aneko ngalleya ka laen kennengngan. Ma’ olle padha lekkas
baras.”
Samolena susterra, oreng ganeko paggun marongo’. Ngolange
cacana. Nyala’agi dhurina se manjeng e tengnga jalan. Atanya dibi’, anape ma’
bisa nyoco’ aba’na. Anape ma’ ta’ nyoco’ oreng laen se ajalan gunna sakarebba
sokona. Se kadhang ajalan gunna mapalanga oreng laen.
Dhaina sajan kerso’. Dhuwa’ alessa sajan semma’. Colo’na sajan
komo’. Bibirra sajan agermo’.
Rejjep, 1437
*Mat Toyu adalah pengarang buku Embi' Celleng Ji Monentar, Kerrong ka Omba', Sokana, dan Ngejung. Salah satu pencerita langka dari Madura yang mampu menjahit bahasa dan budaya menjadi cerita yang hidup.
