Bilis agabay bengko se
tenggi. Bengko ganeko ekagabay dhalem samalem. Gi’ laggu bannya’ bilis se pon
bu-ambu ban mateppa’ tengnga. Badha se arotho’, badha se aroko’, ban badha se
minta oro’. Mateppa’ ban mabagus bengko ngabi’ ora’ bannya’.
Ratona marenta.
Sakabbiyanna bilis kodu bu-ambu. Ta’ olle ajalanan, ta’ olle sengla’an. Malle
ta’ ababaja’an. Bilis-bilis ganeko bu-ambu onggu. Tang-gentangan. Agaja’ ban
bur-leburan abareng binena.
Lis-bilis pon bannya’
se lep-ellebban. Kenyang etamba bur-leburan kalaban binena nambai lempo se pon
agattong e buluna mata. Rato ajalan ta’ sa’-kasa’ ngalelenge karatonna se badha
dhalem tana ganeko. Rato bilis terro entara ka konco’na bengko se buru mare
ekagabay. Terro nengguwa hasella.
Pajat rato se arancang
bangonna bengko se ngolor ka ettas ganeko. E labang pon bannya’ bilis-bilis se
ngantos. Bilis-bilis peleyan. Bilis se pajat andhi’ pangormadan ban kakowadan
se laen dhari bilis-bilis se laen. Bilis-bilis se ngamba’ ganeko pajat pon
eajak rato kaangguy ajalan ka konco’na bengko se ngolor dha’ ettas ganeko.
Kalaban kodha se pon
esaroju’i, Rato Bilis ban bilis-bilis se molae gella’ pajat ngamba’ mangkat ka
gudhangnga kakanan. E gudhang ganeko pajat bannya’ kakanan se gi’ gus-bagus,
man-nyaman, ban ro’omma magaliya’an buluna elong.
Maos jugan
Sapa se ta’ garamowana
bila ngedhing ro’om kakanan nyareddhem. Ro’omma nalbak ka elong. Taker bungkara
canggana elong. Rato Bilis ban bilis pon badha e dhalem gudhang. Gariming pon
padha badha. Kaburu se ngakana, kaburu apesta’a.
”Epabanasa laju,”
oca’na settong bilis se pon molae ngacaleyot tabu’na.
”Ta’ ehodu-hoduwa, laju
ehelena,” oca’na bilis se biyasa agiyak. Rato bilis masenga’ sopaja ta’
nger-enger. Me’ badha bilis se ngedhing. Babaja. Pestana bakal burung-burung
bariya.
Rato bilis ngajak
apesta ka konco’na bengko ganeko. Rato marenta kaangguy nyambi kakanan se
gus-bagus. Kakanan ganeko badha se eosong ekadhuwai ban badha se ekatellowe.
Jalan ka konco’na pendha sara etembang jalan atangnga.
”Baramma siap kaangguy
nae’?” Rato atanya. Bilis-bilis se ga’-soga’ ganeko nganggu’.
”Bilis soga’ mangkat!”
benthagga rato.
Bilis-bilis soga’
ganeko mangkat. Dhari paleng baba, jalan gi’ nyaman. Atang. Nae’anna ta’
nanja’. Bilis ganeko terros ajalan. Badha settong bilis se ngedhing giyagga
rato ban leng-malengnga. Bilis ganeko pon molae gella’ nyendhemme tengkana rato
ban leng-malengnga. Bilis ganeko terros nyendhemme dhari baba.
Bilis Sendhem ganeko
gunna aonggu’. Bilis Sendhem aenter e taneyanna karaton, akaton bingong
kadibi’an. Ca-kancana se laen tedhung anganga, ngerrok, jailla banjir. Bauna
batthowang. Bilis Sendhem ganeko paggun aenter.
Rato ban leng-malengnga
paggun agiyak. Tapegga se ngos-ngosan ta’ ekarassa karana meler antara settong
ka settongnga namba kowat.
”Rato, jalanna sajan
sara, ambu gallu. Kaula tapegga,” ca’na. ”Sampeyan ngala’ nyamanna dibi’,”
oca’na pole lelere.
”Sengko’ ereken ta’
tapegga keya, apa?” Sakabbiyanna agagak se ranyeng. Badha settong bilis maleng
se roce. Bilis ganeko nyepcep kakanan se esongguy.
”Areya ka attas kare
saparona gi’an. Buhhh… dina maske ta’ apesta, mon iya pera’ rato kadibi’an se
bisa ngakan, teya mate kakabbi,” oca’na ka kancana lelere.
”Mara terrossagi pole!”
Parentana rato.
”Mayu’!”
Rato ban leng-malengnga
nerrossagi dha’ ettas. Jalanna sajan sara ban berra’. Rato paggun neret dhari
attas. ”Ayuuu’. Para’ dhapa’a la. Pasoga’. Sapa oreng se soga’ bakal nemmo dha’
apa se ekaterrowe. Ja’ tedhung malolo. Dina se tedhung jarowa bakal olle jail,”
oca’na rato.
”Jaggur!!!” Rato
abenthak.
”Mayu’!” sawodda
lis-bilis maleng.
”Gurjem!”
”Mayu’!”
”Gurdhem!”
”Mayu’!” benthagan
ganeko eguna’agi sopaja ta’ lekkas lempo.
”Jalanna banne gunna
sara, Rato. Tape sempet. Aneka kakanan se esambi raja, ta’ ennenga maso’ kose,”
oca’na settong bilis.
”Jareya paleng katonna
pera’. Ba’na mon ngabas dha’ attas, gunna nengale tera’ se kene’ parana. Akaton
sengko’ balakkadan nyangka ta’ kera maso’a keya. Tape seddheng ejalane areya’
paggun maso’ ban dhapa’. Mara paksa. Mon epaksa paggun dhapa’ ka konco’na. Ja’
ngabas lobang otaba jalanna sara mon terro ka nyaman,” ca’na se rato.
Bilis Sendhem ajagai
bilis-bilis se eanggep bannya’ pangatowanna. Epakompol ban arembak. Lis-bilis
ganeko padha saroju’. Sakabbiyanna bilis bakal kalowar dhari karaton bilis
dhalem tana ka lowar. Bakal ngolelenge bengko se ngolor dha’ ettas.
Sakabbiyanna bilis
ejagai. Ekabala parlona. Lis-bilis gunna nganggu’. Badha se laju abaladhas,
badha se gi’ mandhi, asalenan ban en-laenna. Para bilis kalowar lebat jalan se
pon egabayagi mon Bilis Sendhem. E bungkella bengko se ngolor dha’ ettas badha
lobang ne’-kene’, cokop kaangguy lebat bilis-bilis. Sakabbiyanna bilis kalowar
kalaban gancang. Badha se berka’, badha se tabarangka’.
Rato ban leng-malengnga
molae arassa tako’. Karana bengko se ngolor dha’ ettas ganeko agujek. Rato ban
leng-malengnga ambu e tengnga jalan. Paggun badha se akael kakanan bila bu-ambu
dhalem parjalanan. Kadhang bilis ganeko lako agalattong, maberra’ kancana se
laen.
Maos jugan
- carpan: Mahbi Abine Pole
- Parebasan Madura, Sanja' Kona
- Puisi Nailus Sururi Barisan Masa depan
- Puisi-Puisi Jufri Zaituna
- Coma Bisa Esto
Polana lako agalattong,
bilis ganeko ekacar, saengga bilis se ngakan kaadha’ ganeko gaggar. Dhalem
gaggarra, bilis ganeko tor-tabentor, robana renjem, badanna ancor, gaggar ka
baba amonye ngek. Bilis Sendhem gunna takerjat.
”Dina ma’ ngakan
malolo. Ngala’ nyamanna dibi’. Maske noro’ ngosong mon laju akakana malolo,
matadha’an ka bandar,” rato gunna matao empolla. Bilis Sendhem nerrossagi
lakona. Alobange bungkella bengko. Rato arassa angen sajan tandhes. Karana
bengko ganeko terros agujek.
”Mara duliyan. Malle
lekkas bu-ambu ban ngakan ka konco’na. Sakejja’ laggi’ dhapa’,” parentana rato.
Lis-bilis pon padha akompol ngolelenge bengko se ngolor dha’ ettas ganeko.
Padha asandhakep. Pada ngantos.
Bilis Sendhem nerrosagi
lakona. Kare sakone’. Rato para’ dhapa’a ka konco’na. Bengko se ngolor dha’
ettas ganeko sajan aoleng.
”Te-ngate, angen sajan
tandhes,” rato masenga’. Lis-bilis padha ngedhing ban asorak. Rato takerjat
ngedhing sowara soragan ganeko. Rato ban leng-malengnga dhapa’ ka attas. Bengko
ganeko sajan aoleng. Kalakowanna bilis Sendhem mare. Bengko ganeko robbu. Rato
ban leng-malengnga akowak. Tako’ mate. Jaggur!
Monye robbuna bengko
ganeko. Lis-bilis asorak ban laju padha berka’ arebbu’ kakanan se esambi rato
ban leng-malengnga. Rato se ecapo’ cecce’e la’-bella’anna geddhung. Ta’ ebikes
mon lis-bilis. Lis-bilis padha arebbu’an.
Rato pajat wak-kowagan.
Tape tadha’ se ngedhingagi. Rato ganeko tamba eonjep kalaban la’-bella’an.
Bilis se ngacar kancana gella’ ngoca’.
”Buh… kasta ta’ ngakan
molae gella’. Kare ngalodhu’ eber. Paggun ta’ melo. Dha-padha cara reya’a,
sengko’ ngakan molae gella’. Sela bariya todhus ekataowe tatangga ban lis-bilis
se laen.”
”Palang!”
Tellasan Reyaja 1436 H
Catheddan:
1. Ehodu-hoduwa, laju ehelena = Ta’
esodhuwa, laju eselena. Eguna’agi ameler. tor jugan parlo ekagali careta
pandha' paneka (carpan), sabellun epon ampon ngombar e Radar Madura, Ahad, 27
Desember 2015.