carpan: Nyandha' Caretana Sattar

carpan, Sastra Madura, Ach Jazuli, bahasa dan sastra madura, the soul of madura, sumenep, the epicentrum of madura, sampang, pamekasan bangkalan, api tak kunjung padam, oksigen terbaik ada di madaura


"To, ba'na tao...."

"Sengko' sateya bingong...."

"Arapa pole, Tar...? Tolak atanya maentheng sambi nyergu' roko'na se ta' abandrul (banderol). Roko' se ebelli dhari tokona buk Hos. Argana lema ebu. Oso' dhupolo. Banne ta' terro aroko'a nyaman, sakeng sateya argana roko' ngama'. Napok nampeleng argana. Mon pas ekabelli roko' se agembar 'A' tantona nambu samenggu pas ta' aroko'. La tadha' se ekabelliya. La tompes pessena.

"Enga' reya, To. Sengko' sateya teppa'na bingong. Posang ja' kodu baramma'a. Ngalengsang rassana pekkeran."

"Ya, arapa ma' dala enga' jareya....?"

"Pola andhi' otang. Otaba andhi' sala ka oreng?"

"Banne, To. Areya masala tengkana ate. Sengko' sateya teppa'na lebur ka settong oreng bine'. Oreng bine' se sengko' kennal sataon ri'-bari'na. Sakeng sengko' pajat ta' perna acareta ka pa-sapa. Buru sateya reya sengko' acareta ka ba’na. Tadha' oreng tao sakale."

"Terros...." Tolak nyandha' bantana Sattar. Ngenom kobi eserrop ar-sa'arra. Sa'arra gi' ta' toron. Gi' ngambang.

"Sengko' lebur sara ka reng bine' reya, To. Bariya keya, Insyaallah reng bine'na lebur keya ka sengko'. Padha saleng neser. Padha saleng eman. Sakeng sengko' pas laju aromasa kobater terros. Tako' terros."

"Kobater tako' ta' bisa mabunga. Tako' bila sengko' menta pas ta' etarema. Ba'na kan la tao dibi' ka tang kabadha'an ja' enga' apa. Ekonomina sengko' gi' san-kasanagi. Pendidikanna sengko' gi' ongga toron. Tang kalakowan gi' ta' etemmo konco' bungkella. Mon menorot ba'na baremma, ya...."

Maos jugan

Kabadha'an esep. Ngabasagi Sattar cora' serius onggu caretana. Cora' ta' ameleler bantana. Buru sateya Sattar acaca oreng dala maserius sepa'. Ta' agunjeggan. Buru sateya badha oreng bine' se maguli atena ka'angguy abukka'. Karettekka Tolak dhalem pekkerra.

"Mon enga' reya usa solet pole gallu roko'. Ma' lancar." Tolak abanta dibi'. Sambi' mesem ne'-sakone'.

Sattar laju pas nyolet onggu ka roko'na. Roko' kretek cap 76 madu. Argana dhubellas ebu. Badha se ajuwal tello bellas ebu. Pajat la abit Sattar aroko' kretek. Roko' se nyaman oca'na. Mon ta' 76 ya gudang garam merah. Jareya la.

"Enga' reya, Tar...." Tolak masepa' nganthangnga abanta.

"Sateya pertanya'anna badha e ba'na. Ba'na neser onggu ka se bine' apa baramma?"

"Ya, neser, To. Eman sara sengko'...."

"Ya, mon neser dina pas mangkat bismillah. Se penting ba'na la usaha. Abala apa badhana ka se bine' ban eyadha'na balana se bine'. Parkara etarema otaba ta' etarema jareya motemmo dhaggi'. Ba'na kan la andhi' neyat bagus. Banne nan-menanna. Neser onggu. Egabayya bala onggu."

"Tape, To...."

"Enga' reya, Tar. Reng lake' reya nomer settong kodu angko. Artena bila la banta kalowar dhari colo'na ja' gi' jilat pole. Pas kodu billai tekka akoduwagi cethak ekasoko. Ja' gun bangal ngoca' taresna tape tadha' bukte pa-apa. Ella mon enga' jareya ta' kenneng ka ko-lako."

"Ka bala ka se bine'. Ja’ ba'na lakar gi' ta' andhi' pa-apa se ebagiya. Ban lakar gi' ta' daddi pa-apa se ekasangowagiya. Tape settong taresna se tombu e atena ba'na ka reng bine' rowa, bakal daddi sanjata ka'angguy terros abillai mabunga'a."

Sattar gun nengneng. Aonggu' sakone'. Cora' ta' metto oca' se abanta'a. Pola pekkerranna san-kasanagi. Roko'na arengnga dala lanjang. Dala gaggar dibi'. Dala loppa ja’ tanangnga ajeppet roko'. Ngejjit tasedding ka mardhana. Marena abali pole. Cengngeng pole.

Maos jugan

"Mekar nyamana se bine', To. Oreng disa se dha' lao' e kottha cer-ancerra. La-balana la pan-mapan kabbi, To. Menta'a apa paggun badha. Sakola'anna la-balana gi-tenggi kabbi. Se wa'-towa'an lulus S2. Kaka'na se nomer dhuwa' mare lulus S1 langsung alako pas abisnis. Odhi'na la ma’mor. Jau dhari sengko'." Sattar nyoba' ajellasagi. Matana mera. Ce' etemmona ja’ teppa'na bingong onggu. Laen dhari banta ban gulina.

"Ya, mon jareya pajat la biyasa, Tar. Namong ta' sakabbi'na oreng reya ngabas ba'na se sateya. Artena gulina odhi' kan ta' kera gun-paggun malolo. Paggun badha lik-baligga dhadhar. Ban engko' yakin poko' ba'na ban se bine' la patang partaja. Patang rida' ka'angguy padha saleng ajaga. Insyaallah ja’ senga'a opama panyake' paggun epanemmo tamba."

"Ta' tao, ya, To...."

"Patennang, Tar.... Tugassa engko' ban ba'na reya gun poko' aguli. Noro'e gilina aeng. Aengnga la mare ekolak bi' se Kobassa. Ta' kera taporop. Ta' kera tabalik. Mon pajat ba'na ban Mekar gilina aengnga padha paggun epatatemmo. Ta' kera tasalep."

"Ban pole, naleka se ekakobatere ba'na margana kabadha'enna ba'na se sateya. Pertanya'enna, masa' ba'na ta' aguliya pole. Paggunna nengnengnga enga' jareya. Kan se paste paggun ajalan. Paggun apoter. Daddi engko' yakin, tekka gun ngedhing caretana dhari ba'na, Mekar reya reng bine' se ngarte parkara enga' jareya. Ta' kera sakabbi'na eyokor kalaban arta ban kalakowan."

Langnge' ondhem, sassa'an eyangkes kabbi. Tako' dungkap ojan. E amper, Sattar pendhanan olle binar. Pola bantana Tolak badha se maso’. Bendher ta' laju ekala' kabbi, tape paleng enja', pasthe badha tekka ca'-oca'an sakerra' se daddi tamba. Paroko'na la nganthang lancar. Kabasagi reng-oreng la nganthang basnang. Lakar enga' reya gunana akanca. Bila kenca paggun palotan. Bila kanca paggun taretan. Sattar ban Tolak jat la akanca'an dhari sajjegga akuliya S1. Apolong kost-an. Ngakan apolong. Tedhung apolong. Gun mandhi se ta' apolong.

 

Sumenep, 03/02/23 


*Ach Jazuli merupakan mahasiswa pascasarjana UNISMA Malang, Pegiat Komunitas Ghâi' Bintang, dan penulis buku Odi' bân ta-carètana.

1 Komentar

Lebih baru Lebih lama

Formulir Kontak