Abantal Cellot Asapo' Ba'a

"Osman dha'emma kana' ma' tadha' molae gi' laggu."

"Ba... Ma' gi' anyar sateya ba'na. Mon Osman ja' sare dhinna'. Mon enga' sateya rowa paggun badha e bara'na Salani." Kaher nyaot se tanangnga teppa'na macco berras ekatana'a. Ebacco langsung ka polo'na. Paleng berrassa tello cangker. Sakeng se ngakanna ta' tao ja' barampa oreng marena. Se jellas banne gun kadibi'. Ja' la nyamana santre. Poko' nangale amparra nase' pas laju lapar malolo. Mon gun nase' sakone' ja' bar-tabaran. Tekka gun matabar sakaleyan pas ngoca' "Ma' maksa". Pas laju nyander nyalonong. Toju' ajilpek pas nyolpe'.

"Gella' ngoca' ngala'a wudu' ka engko'. Polana edikane tad Sipul. Tello kale la ta' noro' ajiyan ketab. Tedhung malolo bila mare jama'a sobbu. Engko' dala ta' nemmo saot bila etanya'agi (epareksane) tad Sipul. Lo'-molo'a pas mareksanen ka engko' malolo bila Osman tadha'."

"Ya janowa Mat, ja' kamarra apolong ban ba'na."

"Jalan entare ka bara'na Salani. E songai. Paggun badha dhissa'. Atapa. Haha...." Sakanca'an padha agella'. Ngakak kabbi se teppa' ju'-toju' e adha'na jeddhing.

Are la ngombar mera. Sakedhebbagi' tad Sipul rabu. Tandha ajiyan ketab la para' ekanthangnga. Se kellas awwal owa' la nganthang maca tasrepan. Sambi adhatos ustad jat maca esyi'iragi areng-bareng. Osman gi' paggun petteng. Ta' etemmo kacapanganna ja' badha dhimma. Ja' ngoca' entara ngala' wudu' pas esakabbi'na jeddhing ta' etangale robana sakale.

"Ka'emma'an se laen neka...."

"Laggi' badha se abajang duha, tad."

"Badha se gi' teppa'na ngala' wudu', tad."

"Osman ka'dhimma, Mat."

"Korang pareksa ka'dhinto, tad. Gella' ampon jaga. Ngoca' ngala'a wudu' sakeng sampe' samangken ta' dungkap dhateng. E sakabbi'na jeddhing ampon esare sadaja, sakeng sobung Osman."

"Du... Babaja mon enga' reya malolo. Senga' nyellem ka jeddhing pas tedhung e dhalem ya..." Santre agella' kabbi. Tad Sipul cora' para' ta' ngarteya keya ka gulina Osman.

"Cora' badha saktena Osman rowa."

"Dina, tore ajiyan kanthang. Coba baca Addul...."

***

Maos jugan

• puisi Zam’sta: MENGEJA MATA KEKASIHKU
• Puisi Muhtadi ZL: Jarak yang Kukejar
• Makoko Sendhina Basa Madura
• Sanja' Mat Toyu
• Laksana Kefanaan, Rowi El Hamzi

Kaher se atana' la massa'. Ekakan la tompes. Ajiyan sakabbi'na kellas la mare kabbi. Osman gi' ta' nyongop gusena lekka'. Palang se nomer dhuwa' bakal teba'a pole ka Rahmat. Mon paggun Osman ta' dhateng pasthe e sakola'an se etanya'agi Rahmat. Guru piket paggun atanya ka Rahmat. Ga-mangga ja' senga'a badha alleyan kamar, Rahmat terro ta' apolonga ban Osman. Dina laju ma' nengneng kadibi'. La lesso sabban are. Ta' se ustad. Ta' se guru. Laju pas kakabbi atanya ka Rahmat.

Ja' Osman e dhalemanna samenggu paleng gun dhu are se maso'. Bariya e kellas gi' mapolong jail. Ta' segek lekka' patoju'na. Laju le'erra lemmes. Cethakka pas esaba' ka bangku malolo. Se ca'na ca-kanca, mon Osman banne mata pellem pole, tape mata lecang gunong. Sela nyaker gi' saebu settong se nemmowa padhana Osman.

Sakeng tekka bariya, Osman cora' andhi' kajunelan. Perna e pondhuk jareya, sakabbi'na santre ecapo' koreng. Agiliran ecapo' ban galindhrangnga. Tape gun Osman kadibi' se paggun berse. Tekka sakonco'na koko ta' ecapo' sakale. Laju paggun nyaman. Baras man-nyaman. Santre se laen atabuyan kalowar maso' Puskesmas, se Osman nyaman yol-seyolan agu'-ganggu' aloyya nase'. Mon ka Osman adha' tampekan. Laju sarat parai bato. Artena ja' senga'a noro' resep kesehatan, Osman cora' tompo'na panyake'. Tape kasokanna, ta' perna nangale Osman aserro pelengngen lekka'.

"Mat, Ba'na atemmo ban Osman la...."

"Adha'. Para' tello areya la ta' mole ka kamar."

"Ma' moleya. Ja' owa' badha e songai Lang-baling. Ko'-roko'an sarongnga ekalama'. Engko' nangale buru dhatengnga nyassa hamballa ka'agunganna Ke Gani."

"Eyolok bi' engko'. Eyajak mole. Adha' gun adhadha pas nyengnger matao gusena."

"Ella wali onggu mon na'-kana' rowa. Ma' ta' lapar pera'."

"Ta' kera lapar, Mat. Ja' engko' nangale e seddi'na badha bar-obbaranna sabbrang. Pola nono. Jareya paleng ekagu'-ganggu'."

"Paya mon enga' reya terros."

"Haha... Dina, Mat ja' kose kapekker sara. Ja' owa' Osman nang-tennang se ajalane. Pas ba'na se rekong ekabbiyagi. Haha... Haha...."

"Ya ba'na nyaman, Her. Engko' etanya'agi malolo. Ta' e ajiyan. Ta' e sakola'an. Paggun engko' se edikane. Etanya'agi Osman jiya."

***

"Sateya badha budhuwan (foto) ijazah e sakola'an. Soro ngangguy kalambi saragam pote dongker."

"Pojur, tang endhi' esassa bari'. Janowa kecco."

"Tang endhi' padha. Sakeng tekka la esassa, esabun paggun mosemmo coklat. Gaja' tang andhi' molae kellas settong ta' ngobai sakale. Dala bilek. Haha... Haha...."

"Ba... Mayu mon mangkatta kana'. Ca'na sateya soro palaggu. Eya' engko' la siap." Teppa'na adha-kandha, ro-moro badha sowara se ngolok dari padduna pondhuk. Dhari temor.

"Bu... Mon ba'na, Man. Pas laju adha' pole settella. Bila la pote pas alajjan ban coklat. Ja' bagiyanna ban dongker rowa pas laju eporop." Osman gun nyengnger. Matao gusena se mera. Pajat la ngalemes mon epaenga'. Pajat la badhalla enga' jareya. Epatabalik. Mon masang saragam ta' perna teppa' akor angguyanna. Paggun esa'ler. La nemmo bai alasan naleka etanya'agi. Repot. Egigirin gun egiba nyengnger.

"Sateya budhuwan (foto) Man... Ba'na tao tape...."

"Ya tao ke'. Mangkana engko' malaggu."

"Ba terros ma' paggun sa'ler saragamma jareya. Ma' paggun lopot pasanganna."

"Ya kan se ekabuto gun saparo badan. Banne sampe' gan baba."

"Bu.... Ella mon ka ba'na jat paggun nemmo bai jawaban."

Ta' gun jareya, Osman bi' ca-kanca se laen jugan ekennal kalaban sebbudhan dhukon. Polana ampo bak-nebbak naleka badha santre se kaelangan. Ban kabannya'an etemmo onggu. Torkadhang santre badha se sampe' anadar naleka anya-tanya ka Osman. Mon teppa' onggu otaba mon etemmo onggu emelleyagina rokok cap Oepet. Lakar ko'-roko'na Osman matowa. Nyaman ka roko' kona. Roko' cap tampar. Oepet kona.

Toman e settong bakto, pessena Latip elang. Bak bannya'. Marga pessena sombangan. Sombanganna ca-kanca nyekotta kaossa volly. Latip la posang. Gimeng. Ta' tao ja' kodu baramma carana se agante'na. Naleka teppa' entar nyare kaju ka penggir songai Lang-baling, Latip pas atemmo ban Osman. Dhu apa Osman pas laju ngolok se teppa'na ko'-roko'an alama' sarongnga.

"Eya' dha'enna', Tip. Apa ma' laju rekong malolo." Latip atole pas atena abanta. "Ba, ma' tao Osman ja' engko' teppa'na bingong."

"Enja' ra, Man. Ma' bingongnga." Latip nyoba’ top-notobi.

"Siah... Ambu ra... Eya' dha'enna' gallu." Osman maksa. Akoba'. Nyoro Latip entar ka seddi'na.

Latip pas ajalan. Sarongnga epengkes. Alengka songai. Entar ka Osman se ju'-toju' ta' la-ngalae ka oreng atapa.

"Engko' kapalangan sateya, Man. Pesse sombanganna ca-kanca se eteggu' engko' pas elang e lamari. Posang engko'...."

"Ya, ko... Ma' buru pas ngoca' ta' rekong ba'na. Haha... Haha...."

"Mayu kemma roko'na gallu...." Tanangnga Osman atadha.

"Adha', Man ta' nyambi engko' sateya. Sakeng mon ba'na pas bisa matemmo tang pesse. Bi' engko' ba'na emelleyagina dhu baddha. Serius."

"Sih... Pagenna ba'na...." Osman dhaina epakerso'. Sakeng gusena paggun edhaing.

"Ya, Man serius...."

"Haha... Haha.... Ja' ba'na mon ta' ecapo' mosiba pas ta' asadaka'a, Tip...." Osman ngakak sambi congoco.

"Pessena ba'na jareya ta' elang. Sakeng gun badha kancana ba'na se tapepet teppa'na buto. Coba daggi' malem sareya dha' temor dhari kamarra ba'na. Sambi bas-ngabas palastik biru abundhel." Osman se ngoca' sambi ngeddem keng paggun nyengnger. Tanangnga ngeppel cellot songai. Jat lakona enga' jareya.

Maos jugan

• Mamare Tolesan
• Agus Widiey: Ngaji e Lencak Socce
• Namaku Maira
• Coma Pangarep se Raja
• Bis dari Madura langsung Yogyakarta

Bila dhapa' ka bakto malem, ta' dumadiyan pessena Latip etemmo onggu. Asli tampeyanna gi' paggun. Ta' wang-lowang sakale. Latip pekkeranna gun abanta. Dhukon onggu mon Osman rowa. Cora' ta' kenneng pecak copana. Cora' jat tapana mandi aeng ba'a.

Bisa ekoca' ekenneng bitong, Osman reya mandhi e jeddhingnga pondhuk. Salaenna jat rangrang mandhi. Bur-leburanna jat mandhi e songay. Bi-lebbi bila ba'a. Laju pas ta' kenceng se ongga'a. Bila la ju'-toju' se keppel cellot. Epater-bunter enga' bigina tasbi.

Ke Rasat perna adhabu. E pondhuk reya kennenganna santre se acem-macem barna. Gulina en-laen. Mon gi' bisa'a epasettongnga. Eburugga. Epa'andhi'a tengka se teppa'. Tape mon badha se pengko otaba se masola dina ja' cale. La-pola jareya andhi' jalan laen se ta' padha ban ba'-aba'an. Bali' patang dhuwa'agi. Samoga enga' apa'a bai jalanna gi' paggunna neteya e rida'na Pangeran.

Bila enga' ka dhubuna Ke Rasat, Osman pas enga' caretana Rene Descartes, oreng filsuf se gi' kene'na pajat epabida bi' guruna. Etorot tekka lako lambat naleka asakola. Guruna tao kabbi ja' Rene Descartes andhi' kajunelan se ta' padha ban moret se laen. Pola Osman enga' jareya. Jat ru-guru ta' perna ngokom mon ka Osman. Paleng gun atanya ka Rahmat. Badha dhimma. Alako apa. Mare jareya adha' etorot. Tekka ta' le-mole ka pondhuk. Pera' gun kanton lamarina se ta' eyalle. Tekka malem jat dhung-tedhung e songay Lang-baling. E bara'na Salani. Dala lejek kennenganna.

 

Madura, 01 Mei 2023

*AjazElmarzy Merupakan penulis buku Odi' ban Ta-caretana sekaligus pegiat literasi Komunitas Gai'Bintang