Pangan, Tana Tombu Bunga

Pangan-Madura

Lalampan.com. Saestona gun bur-lebur. Pasera oneng badha se maca onggu. Ha ha ha. Are mangken, Jum’at, tanggal 8 Sora 1447, lalampan bakal noles maemot ‘PANGAN’ enggi ka’dhinto pan-sanapan se edha’ar, maemot tolesan se sabellun epon enggi paneka, Empat Warna Dunia, Tiga Rasa Kehidupan (nanti ini berwarna biru sehingga pembaca langsung klik, cret terbuka juga), se ka’dhimma tello’an ganeka aropa’agi kabutowan, akadiya se are mangken badhi ekombi’ kalaban langkong samporna, otaba ekolet kole’na kalaban pendhanan (membedah pangan).

Pangan otaba dha’aran enggi paneka pan-ponapan se langkong sae kaangguy epamaso’ lebat lesan (colo’), dha’aran paneka aropa’agi kabutuwan otama, se ta’ bisa etunda-tunda, artena sampeyan bila lapar, neka paggun agalubuk kodu nyare se manggiya dha’aran. Mela bannya’ oreng paneka se atane, nyadhiya dha’aran.

Maos Jugan

Manabi sandang neka coma kabutowan polana (bisa jadi) asabab pekkeran, akadiya cellep ban laen samacemma, sapaneka jugan kalaban papan (bengko), aneka manabi lamba’ badha guwa, saenggana bisa ngaop dhalem guwa, manabi dha’aran neka lakar kodu asadhiya, melana se paleng seggut daddi masala otaba pokpara enggi paneka nyare dha’aran, bila tabu’ kennyang neka tadha’ pokpara (masala).

Napa pole samangken, katon manabi ta’ adha’ar se esebbut kalaban dha’aran poko’, aneka ekoca’ ta’ adha’ar. Nase’, berras pote neka saestona buruwan (se daddi wajib nasional), perkiraan dhari 1970an dhari jamanna Soeharto kalaban jargon epon Repelita (rencana Pembangunan lima tahun), sabellun ganeka Masyarakat neka adha’ar acem-macem. Masyaraka Indonesia dhari Sabang-Merauke neka gadhuwan dha’aran en-laen, bang-sebang, badha se dujan ka nase’ jagung, tales, obi, sagu.

Sadajana kasebbut aropa’agi dha’aran se gampang odhi’ neng tanana bang-sebang, akadiya Sagu ganeka Papua, gampang tombu neng papua, eka’dhissa’ ta’ tombu berras, banne polana tadha’ saba, sabab tanana enggi se ka’angguy obi, sagu tor samacemma, artena pajat alas se bisa maodhi’ ganeka, sapaneka juga e Madura. Tana madura neka se ekoca’ kerreng, bila panemoran, neka ta’ bisa manja’.

E Madura neka coma bisa manja’ sakaleyan dhalem sataon. Bida kalaban Polo Padi, se ka’dhimma e polo kasebbut, manja’ (namen padhi) paneka bisa tello kale sampe’ empa’ kale, saenggana sae manabi adha’ar nase’ pote (berras), manabi Madura enggi kodu melle, saenggana berras larang, napana pole samangken, oreng/ngongodhadan (katon) epatodhus manabi daddi oreng tane, pas berrassa ta’ ebelli, enggi aneka aropa’agi masala laen. Ha ha ha.

Pan-ponapan se badan kaula sebbut sabellun epon akadiya Obi, Jagung, Sabrang, Porang, Sobuk, Lorkong, ka’dhinto gampang tombu neng tana/Polo obi akadiya Madura paneka, enggi akadiya tales, ban samacemma. Sakeng (katon) ampon loppa kadinapa carana ngola (ngella/amassa’), manabi tales, obi, sabrang, sobuk/lorkong ganeka ta’ buto aeng akadiya padhi otaba panja’, saenggana gampang etamen.

Ontallagi, gaggar manjeng, tacellet konco'na, tombu.

Namen sabrang enggi cokop ketthok bungkana, ontallagi (lempar), gaggar manjeng (jatuh dlm berdiri), tacellet konco’na (ujungnya masuk tanah), enggi tombu (tumbuh). Gampang sekali. Sadajana oreng neka bisa namen paneka, ta’ usa andhi’ tana se lebar, cokop sapadduna taneyan, pakarangan bisa possa’ kalaban sabrang, kates, pao, otaba laenna. Namong (polana) samangken (katon) epatodhus manabi adha’ar ganeka sadaja, (akaton) bakal daddi BERITA ‘keluarga A sangat miskin, karena hanya mampu makan sabrang otaba obi’ padahal sabrangnga bisa ekagabay sarap, eola kalaban parodda nyeor ban samacemma.

Napa pole sampe’ epadaddiya tambul, angaka’an monggu tamoy temppa’na tellasan, otaba bila badha tamoy, tanto sajan todhus, enggi manabi teppa’ alako gabay me’ kose baremma, namong kan bisa eola jugan, manabi ta’ kalero bannya’ nagara neka se nyellip sabrang kalaban langsung sa truk, artena banne gun sa ember sapalasa, ton-tonan langsung se esellip. Ban teppongnga (ollena nyellip sabrang ganeka) bisa jadi ebelli sareng Indonesia, enggi dinggal pasabbar (sap-osap se badha e dhalem salebbar, kerata basa).

Maos jugan

Enggi, samangken pajat padha sengka se namenna pan-napan, jarengan sobung se amolae, napa pole pamarentana lakar akaton ta’ andhi’ sajja se raja akadiya Balanda dhimen bakto badha neng Indonesia neka banne gun apangngara odhi’a sakejja’, saenggana namen bungkana accem salanjangnga jalan, kana accem paneka, bannya’ gunana, tempat anaong, dhaunna kene’, ramo’na ta’ arosak ka jalan, buwana, accemma neka larang bakto ganeka neng pasaran eropa, tor se laenna, kopi, teh, bako ban samacemma.

Balanda bakto badha neng Indonesia neka ta’ emo’ kalaban tambang, anapa polana, tambang neka ta’ duli kenneng kakan. Bida kalaban pertanian, lastane namen ngantos sakejja’, bisa langsung erassae, napa pole jat oneng Nusantara neka pajat subur, saenggana ta’ parlo arosak tana kalaban tambang, cokup atamen ponapa bai neka bakal tombu, bakal kennyang.

Ma' parlo todhus, todhus tona, mon ta' todhus tadha' kamalowanna.

Sela todhus lapar. Tolos ta’ maju-maju bangsa neka.

Posting Komentar

Lebih baru Lebih lama

Formulir Kontak