Morbur: Resensi Embi’ Celleng Ji Monentar

Morbur: Resensi Embi’ Celleng Ji Monentar, sastra madura, kontemporer
illustrasi by Grenda Seba Fajri Andika


Morbur: Resensi Embi’ Celleng Ji Monentar

Resensi : Fendi Chovi

Panjennengngan ngagunge pangalebur maos  serradan careta abasa Madura?

Manabi kalerressan kasokan, tantoepon badan kaula kalaban rassa gumbira, samoga ta' kalerowa oca' kaangguy apareng kabar ngengenge ngombarra buku Carpan se eparenge bul-ombul *Embi' Celleng Ji Monentar.*

Sabellunna abirji' essena buku. Tantona parlo Ajunan ngagali, bi-lebbi dha' sadaja paramaos kaangguy kennal tor ngagali  se nganggit careta e dhalem serradan paneka.

Buku paneka eanggit sareng na'-kana' ngodha se asmaepon Mat Toyu. Salerana menangka penotra se kasohor andhap asor, kaoladan jembar robana, tennang guli pannengnga, esep ta' pate bannya' atengka juba'. Kantos mangken, Mat Toyu gi' jejjeg noles careta abasa Madura.

Buku paneka saestona ta' kasebbut buku anyar. Sabellunna, buku paneka pon terbi' menangka anggidan kabidan se eajum tor epangombar sareng Mat Toyu e nalekana ajajal parjalanan ngabidi tareka nganggit careta pandha' Basa Madura.

Manabi ebandhingngagi buku se lamba' ban se anyar paneka, tantoepon gambarra kole' buku bak bida ban bak jau kabida'anna. Kole' buku se samangken kaoladan lebbi lebur, nyennengnge tor magumbira asabab eanyare kalaban barna se lebbi tera' monggu pangoladanna tor aksara se eangguy lebbi raja saenggana nyaman eoladi sadaja para maos.

Akadi pamanggi se atorragi Lora Lukman Hakim A.G se kasokan apareng dha-dhabun pandha' se aropa peyatoran, ngombarra buku paneka ta' nyengla dhari kacaccelanna Mat Toyu. Buku paneka mandar daddiya obur e malem tanggal lema bellas.

Rengkessa careta. *"Embi' Celleng Ji Monentar"* nyareta’agi kabadha’an magarsare se badha e settong disa se ta' nyengla dhari  san-rasanna reng laen asabab ngobu embi' se seggut ambar kassannagi.

Jejjer careta, Ji Monentar menangka oreng towa se pon bak seppo, ngagunge pangalebur ngowan embi'. Sabban are embi' paneka ecangcang ka tengnga tenggal, epakane tor eenome. Saamponna embi'na se asalla coma sapasang. Agante are, adhu'-budhu' atamba bannya', ambar kassanangi ka tenggalla reng-oreng. Ta' jamburungan, reng-oreng ganeka seggudan apangrasa apeggellan.

Se ngobu embi' eardhang, egiggiri tor epanglo tor ekacopogi sabban are. E settong bakto  Ji Monentar acaggik ban atokara ban tatangga polana embi'na.

Careta paneka coma pamokka’ kaangguy nojju dha' careta se bakal eatorragi, enggi paneka kabadha'an embi' sareng parjalanan cebbingnga (potre bine'na) Ji Monentar.

Ropana Ji Monentar ngangunge ana' bine' se gi' buru asakola Tsanawiyah (Satingkat SMP) ban ekaterrowe oreng. Cebbing ganeka elamar ban lamaran paneka etarema. Saterrossa, kana' bine' se gi' abakalan ganeka seggut eseddhek. Epanta kaangguy duli akabin. Amarga gi' kene' ban gi' asakola. Ji Monentar ta' apareng edi. Babakalan ganeka epaburung.

Tello' kale abakalan tello kale jugan se epaburung. Sababba, se lake' seggut nyeddhek menta akabin. Nangeng Ji Monentar gi' ngarep cebbingnga lulus asakola.

Nyatana, saamponna lulus Madrasah Ajiyah, babine' ganeka terro alanjutagi akuliya. Olle beasiswa dhari pamarenta. Sajjegga ana' bine'na asakola kantos akuliya, embi'na Ji Monentar terros atamba, rajekkena morbur.

Sabban menggu sakaleyan, kana' bine'na nelpon akabar kabadha'an aba'na. Dhari eppa'na, ekaolle kabar, kana' jareya bakal mole sakejja', tantona kabar paneka magumbira dha' kalowarga se ngantos e romana.

E ganeka penterra Mat Toyu, tantona kabbi para maos ngarep potra paneka abali daddi reng molja asabab akuliya tor nyare elmo ka lowar Polo Madura.

Nyatana, potre ganeya mole kalaban nyambi reng lake' tor ngemban ana'. Ji Monentar coma mandhek. Ta' metto oca’.

Manabi etalektegi kalaban jarna'. Careta e dhalem buku paneka eanggit kalaban ngangguy ondhak basa camporan, otamaepon ondhak basa maba (enja' iya) tor ondhak tengnga'an (enggi enten). Ngereng oladi e dhalem carpan se laen "Mat Ecoco' Dhuri" kaca 9.

*"Dika ajalan baramma, na, ma' bisa taker potong dhurina,"  sala settong tatanggana atanya sambi matoro' montengnga ka padduna lencak*.

*"Enggi, ajalan biyasa. Kose aothala. Aba' ajalan pon biyasa. Ta' amodhil-modhil. Gi' palang. Nape pole ja' senga taker apenthal-penthal.*

Dha-kandha paneka ngangguy ondhak enggi enten. Ondhak Enggi Enten, akadi jajarbaanna R.P Abd. Syakur Notoasmoro eangguy dha' sabala'an, sakanca'an se ta' pate rapet. (Paramasastra Madura, laga 211)

Sabaligga, epetthek dhari buku Malathe Sato'or : Aesse Ondhagga Basa se esoson Moh. Tajjib ajarbaagi ja' Basa Enja' Iya paneka eangguy e antarana oreng sakanca'an, oreng sataretanan, oreng se anyama oreng towa (Guru ka moret, oreng towa ka ana'). Tojjuwanna marapet (malle nambai serret) tale ekeddan, sangaja amaba'agi ban oreng atokar.

Tantona se angguy Mat Toyu ta' kalero. Asabab, bannya' e dhalem careta aesse san-rasan, partengka se mapeggelan tor laennepon. Nangeng Mat Toyu tetteb aromat partengka bagus kalaban nganggit dha-kandha kalaban jejjer ondhak basana.

E dhalem "Dhara e Kelbu'na Malem", Mat Toyu agambarragi kabadha'an reng bine' se nyandhang rasa kasta asabab alako e jalan se kalero. (Kaca 39)

*"Garowa Pasera, se toju' ngadheb dha' Bara’ dhaja. Ta' adhung-kodhung ..." Dahno atanya ka lalake' se molae gella' alajjai caca.*

*"Manabi sampeyan kasokan, eologa. Bunten modha," lalake' ganeko matabar. Dahmo aonggu'.*

Dha-kandha e dhalem careta paneka ngangguy Basa Enja' Iya ban Enggi Enten. E ka'dhimma se kadhuwa padha saleng ngormat amarga gi' ta' saleng kennal. Tantona bannya' dha-kandha se lebur  ekaonenge se epangombar dhalem buku paneka. Maos serradan paneka, tantona jugan ajar kaangguy ngaonenge macemma ondhagga basa, soklana oca' kantos Paramasastra Madura. Salaen gapaneka, maos careta pandha' se eajum dhari jejjer careta kaodhi'an magarsare otaba se nyelbi' dhari essena ate tor pekkeran se nyerrat. Tantona bakal daddi settong pangaonengan anyar. Sabban tolesan eanggit tantoepon kaangguy agambarragi essena pekkeran tor atena se nganggit.

Anglebadi kacaccelanna Mat Toyu, lalake' tatak paneka kalonta lothe’ tor penal e dhalem nganggit macemma serradan Basa Madura saenggana sadaja para maos atamba bacaan buku Basa Madura. Mat Toyu dibi', pon acareta ja' ngabidi nganggit tolesan e baja asakola kantos akuliya e Tana Jaba. Kantos baja mangken, ongkas serradanna ampon ngombar e pan-saponapan Media, akadi Koran, Majalah tor Media Online se badha e Jaba Temor.

 

Fendi Chovi

Tajjan, 4 Desember 2025


Posting Komentar

Lebih baru Lebih lama
Lalampan

Formulir Kontak